Macluumad Xasaasiya Ka agow sida Tiknolojiyada VAR u badeshy Ciyaaraha kubada Cagata.
Sida Tiknolojiyada VAR u Beddashay Ciyaarta Kubadda Cagta
Video Assistant Referee (VAR) waa tiknolojiyad lagu soo kordhiyay kubadda cagta si loo hagaajiyo saxnaanta go'aamada garsoorka. Waxay noqotay mowduuc dood badan dhaliyay tan iyo markii la hirgeliyay, gaar ahaan tan iyo koobkii adduunka ee 2018. Haddaba, bal aan eegno sida ay u saameysay kubadda cagta.
---
Maxay Tahay VAR?

VAR waa tiknolojiyad ujeedadeedu tahay in lagu caawiyo garsoorayaasha marka ay jiraan go'aamo muran dhalin kara. Waxaa diiradda lagu saaraa afar nooc oo muhiim ah:
1. Goolal – In la hubiyo haddii gool sax ah yahay (sida offside, ama qaladaad ku dhacay).
2. Rigoorooyin – Haddii si sax ah loo dhigay rigoore ama haddii qalad dhacay.
3. Kaarka Cas – In la xaqiijiyo haddii garsooruhu si sax ah ku bixiyay kaarka cas.
4. Aqoonsiga Qalad-galaha – Si loo hubiyo in ciyaaryahanka saxda ah la ganaaxay.
______
Dhinacyada Wanaagsan ee VAR
1️⃣: Saxnaanta Go'aamada
VAR waxay kordhisay tirada go'aamada saxda ah, gaar ahaan kuwa ku saabsan offside iyo rigoorooyin.
Ciyaaraha ugu waaweyn ee taariikhiga ah ee go'aamo sax ah ay VAR ku badbaadisay waxaa ka mid ah kulamadii Champions League iyo Koobka Adduunka sida kooxahaan iyo qaramadan kala ah:
1. Koobka Adduunka 2018: Faransiiska vs. Croatia (Final)
Ciyaartii kama dambaysta ahayd, VAR ayaa door muhiim ah ka ciyaartay markii rigoore la siiyay Faransiiska.
Ivan Perišić oo Croatia u ciyaaray ayaa lagu eedeeyay inuu kubbad gacanta ku taabtay markii loo fiiriyay VAR. Antoine Griezmann ayaa rigooradaas gool u beddelay, taasoo qeyb weyn ka ahayd guusha 4-2 ee Faransiiska.
---
2. Champions League 2019: Manchester City vs. Tottenham (Quarter-Final)
Kulankan xiisaha lahaa, VAR ayaa Manchester City ka diiday gool uu Raheem Sterling dhaliyay daqiiqaddii ugu dambeysay, sababtuna waxay ahayd offside uu galay Sergio Agüero intii ay kubadda ka horreysay goolka.
Tottenham ayaa sidaas ugu gudubtay semi-finalka iyadoo ay dad badani u arkeen go'aan caddaalad ah.
---
3. Koobka Adduunka 2018: Iran vs. Portugal
Cristiano Ronaldo ayaa lagu helay qalad markii uu suulka mariyay ciyaaryahan Iranian ah, waxaana loo fiiriyay VAR.
VAR waxay ka hortagtay kaarka cas oo kaliya lagu siiyay jaalle, taasoo ciyaarta sii adkeysay. Intaa ka sokow, Iran ayaa heshay rigoore ay VAR ku xaqiijisay, taasoo barbaro 1-1 ah ku dhammaatay.
---
4. Premier League 2019/2020: Sheffield United vs. Aston Villa
VAR ayaa saxday go'aan offside ah oo loo maleynayay inuu guuldarro keeni karo Aston Villa.
Ciyaarta ayaa ku dhammaatay barbaro 0-0, taasoo ka caawisay Aston Villa inay ku sii nagaato Premier League dhammaadka xilli ciyaareedka.
---
5. Euro 2020: Italy vs. Spain (Semi-Final)
Intii lagu jiray rigoorooyinka, VAR waxay xaqiijisay in goolhayaha aanu jebin xeerarka inta uu rigoorada qabanayo.
Inkastoo VAR aysan si toos ah u bedelin natiijada ciyaarta, waxay hubisay in tartanka uu caddaalad ku socdo.
---
Ciyaarahan waxay muujinayaan sida ay VAR u saameysay ciyaaraha waaweyn, iyadoo marar badan ay badbaadisay go'aanno muhiim ah oo sax ah. Ma xusuusataa ciyaar kale oo VAR saameyn weyn ku yeelatay?
2️⃣:Cadaalad
Waxay meesha ka saartay qaladaad waaweyn oo ay sameyn jireen garsoorayaasha.
Taageerayaasha iyo kooxaha hadda waxay dareemaan in go'aamada garsoorka lagu hubinayo tiknolojiyad caddaalad ah.
3️⃣: Horumarinta Horyaallada
Horyaallo badan sida Premier League iyo Serie A ayaa ka faa'iidaystay VAR si ay tartamadoodu uga dhigaan kuwo hufan oo lagu kalsoonaan karo.
Dhinacyada Tabanka leh ee VAR
1. Hakinta Ciyaarta
Mid ka mid ah dhaliilaha ugu waaweyn ee VAR waa in ciyaarta lagu hakiyo si loo hubiyo go'aamada. Taas waxay jebisaa xiisaha joogtada ah ee ciyaarta.
2. Doodaha Ku Saabsan Go'aamada
Inkastoo VAR loo isticmaalo saxnaanta, haddana mararka qaar go'aamada waa kuwo dood dhaliya, gaar ahaan kuwa ku saabsan offside-ka aadka u yar (marginal).
3. Saameynta Dareenka Ciyaarta
Mararka qaar, VAR waxay meesha ka saartaa dareenka dabiiciga ah ee ciyaarta. Tusaale, taageerayaasha ayaa isku raaci kara gool, laakiin daqiiqado kadib waa laga noqon karaa, taasoo dareenka beddesha.
Saameynta Guud ee VAR
VAR waxay beddeshay ciyaarta kubadda cagta iyadoo sare u qaadday saxnaanta go'aamada iyo caddaaladda ciyaarta. Si kastaba, waxay weli leedahay caqabado ay tahaoy in la xalliyo si loo hagaajiyo waayo-aragnimada ciyaartoyda iyo taageerayaasha.
Haddii si sax ah loo horumariyo, VAR waxay noqon doontaa aalad muhiim ah oo ku xoojinaysa kubadda cagta mustaqbalka.
---
Aragtidaada:
Ma la tahay in VAR ay tahay horumar weyn oo ciyaarta kubadda cagta ah, mise waxay dhaawacday dhaqanka ciyaarta?
1. Goolal – In la hubiyo haddii gool sax ah yahay (sida offside, ama qaladaad ku dhacay).
2. Rigoorooyin – Haddii si sax ah loo dhigay rigoore ama haddii qalad dhacay.
3. Kaarka Cas – In la xaqiijiyo haddii garsooruhu si sax ah ku bixiyay kaarka cas.
4. Aqoonsiga Qalad-galaha – Si loo hubiyo in ciyaaryahanka saxda ah la ganaaxay.
______
Dhinacyada Wanaagsan ee VAR
1️⃣: Saxnaanta Go'aamada
VAR waxay kordhisay tirada go'aamada saxda ah, gaar ahaan kuwa ku saabsan offside iyo rigoorooyin.
Ciyaaraha ugu waaweyn ee taariikhiga ah ee go'aamo sax ah ay VAR ku badbaadisay waxaa ka mid ah kulamadii Champions League iyo Koobka Adduunka sida kooxahaan iyo qaramadan kala ah:
1. Koobka Adduunka 2018: Faransiiska vs. Croatia (Final)
Ciyaartii kama dambaysta ahayd, VAR ayaa door muhiim ah ka ciyaartay markii rigoore la siiyay Faransiiska.
Ivan Perišić oo Croatia u ciyaaray ayaa lagu eedeeyay inuu kubbad gacanta ku taabtay markii loo fiiriyay VAR. Antoine Griezmann ayaa rigooradaas gool u beddelay, taasoo qeyb weyn ka ahayd guusha 4-2 ee Faransiiska.
---
2. Champions League 2019: Manchester City vs. Tottenham (Quarter-Final)
Kulankan xiisaha lahaa, VAR ayaa Manchester City ka diiday gool uu Raheem Sterling dhaliyay daqiiqaddii ugu dambeysay, sababtuna waxay ahayd offside uu galay Sergio Agüero intii ay kubadda ka horreysay goolka.
Tottenham ayaa sidaas ugu gudubtay semi-finalka iyadoo ay dad badani u arkeen go'aan caddaalad ah.
---
3. Koobka Adduunka 2018: Iran vs. Portugal
Cristiano Ronaldo ayaa lagu helay qalad markii uu suulka mariyay ciyaaryahan Iranian ah, waxaana loo fiiriyay VAR.
VAR waxay ka hortagtay kaarka cas oo kaliya lagu siiyay jaalle, taasoo ciyaarta sii adkeysay. Intaa ka sokow, Iran ayaa heshay rigoore ay VAR ku xaqiijisay, taasoo barbaro 1-1 ah ku dhammaatay.
---
4. Premier League 2019/2020: Sheffield United vs. Aston Villa
VAR ayaa saxday go'aan offside ah oo loo maleynayay inuu guuldarro keeni karo Aston Villa.
Ciyaarta ayaa ku dhammaatay barbaro 0-0, taasoo ka caawisay Aston Villa inay ku sii nagaato Premier League dhammaadka xilli ciyaareedka.
---
5. Euro 2020: Italy vs. Spain (Semi-Final)
Intii lagu jiray rigoorooyinka, VAR waxay xaqiijisay in goolhayaha aanu jebin xeerarka inta uu rigoorada qabanayo.
Inkastoo VAR aysan si toos ah u bedelin natiijada ciyaarta, waxay hubisay in tartanka uu caddaalad ku socdo.
---
Ciyaarahan waxay muujinayaan sida ay VAR u saameysay ciyaaraha waaweyn, iyadoo marar badan ay badbaadisay go'aanno muhiim ah oo sax ah. Ma xusuusataa ciyaar kale oo VAR saameyn weyn ku yeelatay?
2️⃣:Cadaalad
Waxay meesha ka saartay qaladaad waaweyn oo ay sameyn jireen garsoorayaasha.
Taageerayaasha iyo kooxaha hadda waxay dareemaan in go'aamada garsoorka lagu hubinayo tiknolojiyad caddaalad ah.
3️⃣: Horumarinta Horyaallada
Horyaallo badan sida Premier League iyo Serie A ayaa ka faa'iidaystay VAR si ay tartamadoodu uga dhigaan kuwo hufan oo lagu kalsoonaan karo.
Dhinacyada Tabanka leh ee VAR
1. Hakinta Ciyaarta
Mid ka mid ah dhaliilaha ugu waaweyn ee VAR waa in ciyaarta lagu hakiyo si loo hubiyo go'aamada. Taas waxay jebisaa xiisaha joogtada ah ee ciyaarta.
2. Doodaha Ku Saabsan Go'aamada
Inkastoo VAR loo isticmaalo saxnaanta, haddana mararka qaar go'aamada waa kuwo dood dhaliya, gaar ahaan kuwa ku saabsan offside-ka aadka u yar (marginal).
3. Saameynta Dareenka Ciyaarta
Mararka qaar, VAR waxay meesha ka saartaa dareenka dabiiciga ah ee ciyaarta. Tusaale, taageerayaasha ayaa isku raaci kara gool, laakiin daqiiqado kadib waa laga noqon karaa, taasoo dareenka beddesha.
Saameynta Guud ee VAR
VAR waxay beddeshay ciyaarta kubadda cagta iyadoo sare u qaadday saxnaanta go'aamada iyo caddaaladda ciyaarta. Si kastaba, waxay weli leedahay caqabado ay tahaoy in la xalliyo si loo hagaajiyo waayo-aragnimada ciyaartoyda iyo taageerayaasha.
Haddii si sax ah loo horumariyo, VAR waxay noqon doontaa aalad muhiim ah oo ku xoojinaysa kubadda cagta mustaqbalka.
---
Aragtidaada:
Ma la tahay in VAR ay tahay horumar weyn oo ciyaarta kubadda cagta ah, mise waxay dhaawacday dhaqanka ciyaarta?
𝐌𝐚𝐱𝐚𝐲 𝐯𝐚𝐫 𝐦𝐚𝐫 𝐛𝐚𝐝𝐚𝐧 𝐢𝐠𝐚 𝐟𝐫𝐱𝐢𝐬𝐞𝐲 𝐡𝐚𝐝𝐚 𝐧𝐚 𝐢𝐠𝐚𝐧𝐢𝐱𝐢𝐬𝐞𝐲
ReplyDeleteVAR waa aalad hormarisay Footbal ka yurub soomaliya waa in la keena
ReplyDeleteVar waa aalaad cajiip ah sibay footballka xiiso ugu yeeshay
ReplyDeleteQoraal cajiiba ah❤️🔥
ReplyDeleteKu mahadsanid xogtaa noo soo gudbisay.👏
ReplyDelete